شاید برای شما هم پیش آمده باشد که مأمور ابلاغ برای تحویل ابلاغیه یا احکام قضایی به منزل شما مراجعه کرده و چون در منزل نبوده‌اید مدارک را به همسایگان شما سپرده باشد. در چنین حالتی، هم حریم شخصی شما نقض شده و افراد غیرمرتبط از مسائل شما باخبر شده‌اند و هم ممکن است دچار مشکلاتی مثل گم کردن ابلاغیه از سوی همسایه شده باشید. صدور احکام و ابلاغیه‌های کاغذی در سال‌های گذشته باعث اتلاف وقت مردم، درگیر شدن در فرایندهای دست و پا گیر بروکراتیک، نقض حریم خصوصی شهروندان و بسیاری مشکلات دیگر می‌شد. به همین دلیل، قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفت تا در راستای تحقق دولت الکترونیک سامانه‌ای طراحی کند که از طریق آن مردم بتوانند به اسناد و احکام قضایی مربوط به خود از طریق ابزارهای دیجیتال دسترسی پیدا کنند. در این مطلب به نکاتی درباره این سامانه، که سامانه ثنا نام دارد، اشاره خواهیم کرد.
سامانه ثنا چیست؟
سامانه ثنا پلتفرمی است برای دریافت و مشاهده ابلاغ الکترونیکی احکام و اسناد قضایی که یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود. این سامانه، به موجب ماده ۱۷۵ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب سال ۱۳۹۲ مبنی بر اینکه قوه قضائیه باید اوراق قضائی را بهصورت الکترونیک یا با استفاده از سامانه‌های مخابراتی به مردم ابلاغ نماید، در سال ۱۳۹۵ و در زمان ریاست آیت‌الله آملی لاریجانی، توسط مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه راه‌اندازی شد. افراد با استفاده از این سامانه می‌توانند ابلاغیه‌ها و احکام قضایی (از جمله نتایج آرای دادرسی) را در حساب کاربری خود دریافت کنند. با توجه به دسترسی بیشتر مردم به پلتفرم‌های الکترونیک در سال‌های اخیر، وجود این سامانه با کاهش نیاز به مراجعه به مراجع قضایی در جهت بهبود حال مردم عمل کرده است. این سامانه در بستر شبکه برای طرفین دعوا یا نمایندگان قانونی آنها، دفاتر خدمات قضائی، کارشناسان و ضابطان قضائی و سایر اشخاص مرتبط به دعوا قابل دسترسی است.
مزایای ابلاغ الکترونیکی اوراق قضائي چیست؟
صدور کاغذی و تحویل دستی اوراق قضائی در گذشته مشکلات متعددی برای مراجعان قوه قضائیه ایجاد می‌کرد که از آن جمله می‌توان به نقض حریم خصوصی افراد و اتلاف وقت برای طی‌کردن مراتب اداری، مراجعه به کلانتری، و دادسرا اشاره کرد. کلیه این موارد با راه‌اندازی سامانه ثنا جهت ابلاغ الکترونیکی اسناد قضائی رفع شده است. همچنین، به‌دلیل حذف رفت و آمدها، کاهش افراد درگیر در پرونده، و همچنین صرفه‌جویی در زمان کار، ابلاغ الکترونیکی به کاهش هزینه‌ها منجر می‌شود. سامانه ثنا بخشی از برنامه جامع عدالت الکترونیک هم هست و با ایجاد دسترسی سریع و آسان افراد به اوراق قضایی احتمال خطا و حواشی احتمالی را کاهش داده و باعث رضایت مردم شده است.
سامانه ثنا چگونه استفاده می‌شود؟
سامانه ثنا در نشانی‌های زیر قابل دسترسی است:
https://sana.adliran.ir/
https://eblagh.adliran.ir
هر یک از مراجعان به قوه قضائیه (دادسرا) موظف است در سامانه ثنا ثبت نام کند. با این ثبت نام، مراجعه کننده یک نشانی الکترونیکی دریافت خواهد کرد که «حساب کاربری» وی خواهد بود. کلیه‌ی ابلاغ‌ها و پیوست‌های آن، که در نتیجه‌ی روند دادرسی صادر می‌شوند، به حساب کاربری فرد مراجعه کننده ارسال خواهند شد. بر اساس ماده ۶۵۵ آیین دادرسی کیفری و همچنین تبصره‌ی آن، ابلاغ مدارک قضائی بهصورت الکترونیک کافی است. این یعنی که اکنون هیچ ابلاغیه‌ی فیزیکی صادر نمی‌شود و هیچ‌گونه تحویل دستی وجود ندارد. ارسال ابلاغیه به حساب کاربری شما در سامانه ثنا به منزله ابلاغ است.
جهت ثبت نام در سامانه ثنا باید بهصورت حضوری به دفتر خدمات الکترونیک قضائی مراجعه فرمایید. پیش از این امکان «پیش ثبت نام» توسط خود فرد پیش از مراجعه حضوری به دفتر خدمات الکترونیک قضائی وجود داشت اما این روند تغییر کرده و اکنون ثبت نام تنها با مراجعه حضوری امکانپذیر است.
نکات مهم:
- هنگام مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک یا دادگستری، همراه داشتن کارت ملی هوشمند و شناسنامه جهت احراز هویت الزامی است. همچنین، برای ثبت نام به شماره موبایل نیاز دارید.
- در صورت فراموشی رمز عبور، کد تأیید به شماره موبایلی که در هنگام ثبت نام در سامانه ثنا ثبت کرده‌اید ارسال خواهد شد. بنابراین، لازم است شماره موبایلی را که در اختیار خودتان است ثبت کنید.
- در مناطق و شهرستان هایی که فاقد دفتر خدمات قضائی هستند برای دریافت شناسه کاربری و رمز عبور می‌توانید به دادگستری حوزه قضائی مراجعه بفرمایید
نسخه وب
– با در دست داشتن مدارک شناسایی (کارت ملی هوشمند و شناسنامه)، آدرس دقیق محل سکونت، و کدپستی به دفتر خدمات الکترونیک قضائی یا دادگستری مراجعه و رمز ورود به سامانه ثنا را دریافت نمایید. در صورتی که از آدرس دفتر خدمات الکترونیک قضائی اطلاع ندارید در صفحه ورود روی یکی از گزینه‌های «ثبت نام شخص حقیقی» یا «ثبت نام شخص حقوقی» کلیک کنید:
تا به این صفحه هدایت شوید:
با کلیک روی «لیست دفاتر خدمات قضائی» به صفحه زیر هدایت خواهید شد:
که در آن می‌توانید دفاتر خدمات الکترونیکی قضائی نزدیک به خودتان را پیدا کنید.
– با در دست داشتن رمز عبور و برای مشاهده ابلاغیه های قضائی خود گزینه «سامانه ابلاغ الکترونیک» را انتخاب کنید:
تا به صفحه ورود هدایت شوید:
در صورتی که اطلاعات خود را درست وارد کرده باشید، به صفحه زیر هدایت خواهید شد و یک «رمز عبور موقت» به شماره موبایلی که هنگام ثبت نام ثبت کرده‌اید ارسال خواهد شد (شبیه رمز پویای بانکی):
با وارد کردن رمز عبور موقتی که به موبایل شما ارسال شده و کد امنیتی که سایت در اختیار شما قرار می‌دهد می‌توانید وارد حساب کاربری خود شوید:
در صورتی که ابلاغیه جدیدی داشته باشید، روی باکس «ابلاغیه‌های جدید» یک نوتیفیکیشن خواهید داشت که با کلیک روی باکس ابلاغیه‌تان را خواهید دید:
در این صفحه، می‌توانید با انتخاب «دریافت نسخه چاپی ابلاغیه» از آن پرینت بگیرید.
توجه داشته باشید که سامانه ثنا تاریخ مشاهده ابلاغیه توسط شما را ثبت و آن را به منزله «تاریخ ابلاغ» تلقی می‌کند. تمام آثار قانونی «ابلاغ» (مانند مهلت‌های درخواست تجدیدنظر و غیره) از این تاریخ در نظر گرفته خواهد شد.
همچنین، توصیه می‌کنیم که بعد از مشاهده ابلاغیه (ها) با استفاده از گزینه خروج از حساب کاربری‌تان خارج شوید تا امکان سوء استفاده از اطلاعات شخصی شما وجود نداشته باشد.
این توصیه را به‌خصوص اگر از کامپیوتری غیر از کامپیوتر شخصی خودتان (مانند کافی نت) استفاده می‌کنید در نظر بگیرید.
همچنین، بهتر است رمز عبور خود را در محل امنی ذخیره کنید و آن را بهصورت دوره‌ای تغییر دهید.
اپلیکیشن موبایل
سامانه ثنا اکنون بهصورت اپلیکیشن موبایلی هم، برای گوشی‌هایی که از سیستم عامل اندروید استفاده می‌کنند، در دسترس است. با نصب اپلیکیشن سامانه ثنا می‌توانید به تمام ابلاغیه‌های قضائی خود به‌راحتی دسترسی داشته باشید. اپلیکیشن را می‌توانید از یکی از آدرس‌های زیر دانلود کنید:
http://eblagh1.adliran.ir/Home/DownloadsApp
http://eblagh2.adliran.ir/Home/DownloadsApp
http://eblagh.adliran.ir/Home/DownloadsApp
http://eblagh3.adliran.ir/Home/DownloadsApp
برای استفاده از اپلیکیشن هم باید ابتدا با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضائی در سامانه ثبت نام کنید. پس از نصب اپلیکیشن و با در دست داشتن رمز عبوری که دریافت کرده‌اید، سایر مراحل مانند نسخه وب است. تنها نکته‌ای که در استفاده از سامانه ثنا با اپلیکیشن باید به آن توجه کنید این است که اعداد رمزهای ورود و موقتی باید به انگلیسی تایپ شوند.
نکات تکمیلی
– ابلاغیه‌های شما به ایمیل ارسال نخواهد شد و فقط در سامانه ثنا قابل دسترسی است. در صورتی که ایمیلی با عناوینی مانند قوه قضائیه یا هر گونه مرجع قضائی دریافت کردید به آنها توجهی نکنید.
– توجه داشته باشید که زمان مشاهده ابلاغیه «زمان وصول الکترونیکی» اسناد قضائی شما محسوب می‌شود. این یعنی مهلت زمانی اعتراض یا درخواست تجدید نظر یا رفع نقص و مانند آن از این تاریخ محاسبه خواهد شد. به‌عبارت دیگر، ورود به سامانه و مشاهده ابلاغیه به منزله «رسید» است.
– عدم اطلاع فرد از ابلاغیه قضائی تنها در صورتی پذیرفته می‌شود که فرد بتواند ثابت کند به دلیل عدم دسترسی به رایانه یا ابزارهای دیجیتال یا مشکلات مخابراتی و شبکه‌ای قادر به مشاهده ابلاغیه نبوده است.
– در صورتی که اطلاعات شما (شماره تلفن یا آدرس و مانند آن) تغییر کرد، موظف خواهید بود بلافاصله این تغییرات را در سامانه ثنا ثبت کنید. در غیر اینصورت، مطابق ماده ۷۹ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، اطلاعاتی که پیش از این در سامانه ثبت کرده‌اید معیار و قابل استناد خواهد بود.
– خودداری از مراجعه به سامانه به منزله استنکاف از پذیرش اوراق قضائی است و مطابق با ماده ۷۰ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی به آن رسیدگی خواهد شد.
